مجله سلامت و مراقبت
دوره 21، شماره 4 - ( زمستان 1398 )
جلد 21 شماره 4 صفحات 307-293 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghirbanizad Shiran H, Abedini S, Rasulzadeh Aghdam S. The Sociological Explanation for Prevention Model of Lifestyle Diseases; a Grounded Theory Study. JHC 2019; 21 (4) :293-307
URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-1130-fa.html
URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-1130-fa.html
قربانی‌زاد شیران حسین، عابدینی صمد، رسول‌زاده اقدم صمد. تبیین جامعه‌شناختی مدل پیش‌گیری از بیماری‌های سبک زندگی: مطالعۀ نظریه‌بنیادی. مجله سلامت و مراقبت. 1398; 21 (4) :293-307
گروه جامعه‌شناسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران
چکیده: (3209 مشاهده)
زمینه و هدف: بیماری‌های سبک زندگی سالانه 41 میلیون نفر از جمعیت جهان را نابود می‌کنند و این معادل 71 درصد مرگ و میر جهانی است. بر اساس مطالعات، افزایش چهار عامل خطر «تغذیۀ نامناسب، سوء مصرف مواد، عدم تحرک و استرس» باعث ناسالم شدن سبک‌های زندگی و بروز این بیماری‌ها می‌گردد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش سطح عوامل خطر و ناسالم شدن سبک‌های زندگی ایرانیان و ارائۀ مدلی راهبردی جهت پیش‌گیری از وقوع و شیوع آنها انجام گرفت.
روش کار: روش تحقیق کیفی از نوع نظریه‌بنیادی بود که با مشارکت 14 نفر از خبرگان رشته‌های مختلف که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند انجام گرفت. داده‌ها مبتنی بر نمونه‌گیری نظری به روش مصاحبۀ عمیق گردآوری و در قالب رهیافت نظام‌مند اشتراوس-کوربین (1998) به روش مقایسۀ مستمر و کدگذاری نظری تجزیه و تحلیل گردید. روایی تحقیق با ارجاع یافته‌ها به داده‌ها و پایایی آن با ارجاع نتایج به متخصصین تأمین شد.
یافته‌ها: مطالعۀ آسیب‌شناسی اجتماعی سبک‌های زندگی ایرانیان از منظر خبرگان 216 مفهوم و 37 مقولۀ فرعی به دست داد که در نهایت 10 مقولۀ اصلی زیر بیانگر نقاط ضعف جامعه در برقراری سبک‌های زندگی سلامتمحور حاصل گردید: تحقیق‌گری، تعلیم‌گری، تربیت‌گری، تبلیغ‌گری، تأمین‌گری، تسهیل‌گری، تجویزگری، تحصیل‌گری، تمکین‌گری و تضمین‌گری. با انتخاب «ناسلامتی سبک‌های زندگی» به عنوان پدیدۀ مرکزی، مقوله‌های ده‌گانه در دو دسته شرایط زمینه‌ای و مداخله‌گر به آن ربط داده شد و مدل راهبردی ده‌گانه جهت پیش‌گیری ارائه گردید.
نتیجه‌گیری: پیش‌گیری از بیماری‌های سبک زندگی مستلزم توجه به ابعاد ساختاری و عاملیتی سبک‌های زندگی است. هفت راهبرد اول تحقیق در سطح کلان به ساختارهای جامعه، راهبرد هشتم در سطح میانی به خانواده و راهبرد نهم در سطح خرد به عوامل انسانی توجه دارد. راهبرد دهم بیانگر پیش‌نهاد تحقیق مبنی بر تشکیل سازمانی در حد واسط ساختار و عاملیت، جهت سنجش و پایش سطح سلامت سبک‌های زندگی ایرانیان در راستای سبک زندگی سلامتمحور می‌باشد.
روش کار: روش تحقیق کیفی از نوع نظریه‌بنیادی بود که با مشارکت 14 نفر از خبرگان رشته‌های مختلف که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند انجام گرفت. داده‌ها مبتنی بر نمونه‌گیری نظری به روش مصاحبۀ عمیق گردآوری و در قالب رهیافت نظام‌مند اشتراوس-کوربین (1998) به روش مقایسۀ مستمر و کدگذاری نظری تجزیه و تحلیل گردید. روایی تحقیق با ارجاع یافته‌ها به داده‌ها و پایایی آن با ارجاع نتایج به متخصصین تأمین شد.
یافته‌ها: مطالعۀ آسیب‌شناسی اجتماعی سبک‌های زندگی ایرانیان از منظر خبرگان 216 مفهوم و 37 مقولۀ فرعی به دست داد که در نهایت 10 مقولۀ اصلی زیر بیانگر نقاط ضعف جامعه در برقراری سبک‌های زندگی سلامتمحور حاصل گردید: تحقیق‌گری، تعلیم‌گری، تربیت‌گری، تبلیغ‌گری، تأمین‌گری، تسهیل‌گری، تجویزگری، تحصیل‌گری، تمکین‌گری و تضمین‌گری. با انتخاب «ناسلامتی سبک‌های زندگی» به عنوان پدیدۀ مرکزی، مقوله‌های ده‌گانه در دو دسته شرایط زمینه‌ای و مداخله‌گر به آن ربط داده شد و مدل راهبردی ده‌گانه جهت پیش‌گیری ارائه گردید.
نتیجه‌گیری: پیش‌گیری از بیماری‌های سبک زندگی مستلزم توجه به ابعاد ساختاری و عاملیتی سبک‌های زندگی است. هفت راهبرد اول تحقیق در سطح کلان به ساختارهای جامعه، راهبرد هشتم در سطح میانی به خانواده و راهبرد نهم در سطح خرد به عوامل انسانی توجه دارد. راهبرد دهم بیانگر پیش‌نهاد تحقیق مبنی بر تشکیل سازمانی در حد واسط ساختار و عاملیت، جهت سنجش و پایش سطح سلامت سبک‌های زندگی ایرانیان در راستای سبک زندگی سلامتمحور می‌باشد.
نوع مطالعه: مقاله اصیل |
موضوع مقاله:
سیاست گذاری پرستاری
دریافت: 1398/8/15 | پذیرش: 1398/11/28 | انتشار: 1399/4/8
دریافت: 1398/8/15 | پذیرش: 1398/11/28 | انتشار: 1399/4/8
فهرست منابع
1. Jabbaran MR. Conceptual analysis of lifestyle. Qabasat. 2015; 20 :173-87 [Persian].
2. Veal AJ. The concept of lifestyle: a review. Leisure Studies. 2013; 12(4): 233-52. [DOI:10.1080/02614369300390231]
3. World Health Organization. Noncommunicable Diseases; Global Survey. Geneva, Switzerland: Document Production Services; 2016.
4. Cumin MB. Reduction of risk for lifestyle diseases: group diet and physical activity intervention in the workplace. Auckland University of Technology; 2004.
5. Bansal P. Problematic lifestyle of today's generation: lifestyle diseases. Research and Reviews: Journal of Medical and Health Sciences. 2015; 4(1): 1-11.
6. Joanne K. Community health promotion; challenges for practice. 1ed. London: Bailliere Tindhall; 2000.
7. International Federation of Medical Students' Associations. Noncommunicable diseases and the 4 most common shared risk factors. Amsterdam, The Netherlands: Medical Students Worldwide. 2018.
8. Taheri M, Hasani J, Mohammadkhani S, Moudi M. Explaining psychological components of the health-oriented lifestyle: A qualitative study. Journal of Health System Researches. 2018;13(4):491-6 [Persian].
9. Tabish SA. Lifestyle diseases: consequences, characteristics, causes and control. Journal of Cardiology & Current Research. 2017; 9(3): 1-4. [DOI:10.15406/jccr.2017.09.00326]
10. Anand T, Phalguna K, Kishore J, Ingle GK. Awareness about lifestyle diseases associated risk factors in school going children in Delhi. Journal of Nursing Science & Practice. 2011; 1(1): 1-9.
11. World Health Organization. Noncommunicable diseases. Available from: https://www.who.int/ news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases . Accessed: 1 June, 2018.
12. Noncommunicable diseases country profiles 2018. Geneva: World Health Organization; 2018.
13. Sarrafzadegan N, Mohammadifard, N. Cardiovascular disease in Iran in the last 40 years: prevalence, mortality, morbidity, challenges and strategies for Cardiovascular Prevention. Archives of Iranian Medicine. 2019; 22(4): 204-10.
14. MohammadiZeydi I, Heydarnia AR, Hajizade E. The study of lifestyle of cardiovascular patients. Daneshvar Pezeshki. 2006; 13(61): 49-5 [Persian].
15. Butler JT. Principle of health education and health promotion. 3ed. Wads Worth Press; 2001.
16. Lear SA, Ignaszewskib A, Lindenc W, Brozicd A. The extensive lifestyle management intervention (ELMI) following cardiac rehabilitation trial. European Heart Journal. 2003; 24: 1920-27. [DOI:10.1016/j.ehj.2003.08.015] [PMID]
17. Entezari Meybodi MR, Afkhami I, Nasirian M. The effectiveness of treatment based on "Choice Theory" on improving the lifestyle of women suffered from obesity. Health Promotion Management. 2015; 4(2): 1-6 [Persian].
18. Karimy T, Saffari M, Sanaeinasab H, Khalagi K, Hassan-Abadi M. The impact of educational intervention based on the theory of planned behavior on lifestyle change of patients with myocardial infarction. Iranian Journal of Health Education & Promotion. 2016; 3(4): 370-80 [Persian].
19. Abdi J, Eftekhar H, Mahmoodi M, Davood Shojayzadeh D, Sadeghi R. Effect of the intervention based on new communication technologies and the social-cognitive theory on the lifestyle of the employees with overweight and obesity. Scientific Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research. 2016; 14(1): 1-14 [Persian].
20. Cockerham WC. Health lifestyle theory and the convergence of agency and structure. Journal of Health and Social Behavior. 2005; 46: 51-67. [DOI:10.1177/002214650504600105] [PMID]
21. ICLDM (International Conference on Lifestyle Disease & Medicine). Changing lifestyle to be healthy. Available from: https://www.meetingsint.com/conferences/lifestylediseases. Accessed January 27, 2020.
22. Sarayi H. The second demographic transition: a glance at Iran. Iranian Demographic Association. 2009; 3(6): 118-40 [Persian].
23. Glaser B, Strauss A. The discovery of grounded theory; strategies for qualitative research. Aldin Transactionm; 2006.
24. Sheldon L. Grounded theory: issues for research in nursing. Nursing Standard. 1998; 12(52): 47-50. [DOI:10.7748/ns1998.09.12.52.47.c2524] [PMID]
25. Strauss A, Corbin J. Basics of qualitative research: grounded theory procedures and techniques. 3ed. California: Sage Publication; 1998.
26. Creswell JW. Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. 4ed. Boston (USA): Pearson Education; 2012.
27. Miles M, Huberman A. Qualitative data analysis: a sourcebook of new methods. Sage London; Beverly Hills; 2002.
28. Lee J. A grounded theory: integration and internalization in ERP adoption and use [Unpublished PhD Thesis]. Lincoln: University of Nebraska; 2001.
29. Principles of holistic medicine. Available from: https://ahha.org/selfhelp-articles/principles-of-holistic-medicine. Accessed January 27, 2020.
30. World Health Organization. Social determinants of mental health. Switzerland: Geneva; 2014.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |