چکیده

زمینه و هدف: خستگی که یکی از علایم شایع در زندگی امروزی است، اثرات متعددی  بر ابعاد مختلف زندگی زنان دارد. ماساژ بازتابی پا به واسطه افزایش خونرسانی، افزایش دفع سموم بدن مانند اسید لاکتیک و تحریک نقاط انعکاسی کف پا سبب تحریک عصبی، هورمونی شده و در راستای تعادل جسمی، ذهنی و روحی منجر به رفع کوفتگی و خستگی ناشی از فعالیتهای روزانه زنان، آرامش و بهبود کیفیت زندگی ایشان به عنوان مدیران خانواده و نیمی از جمعیت فعال جامعه می شود. این مطالعه به منظور تعیین تأثیر ماساژ بازتابی پا بر میزان خستگی زنان انجام گرفت.

روش کار: مطالعه به روش نیمه تجربی و  به صورت تک گروهی قبل و بعد، بر روی 41 نفر از زنان مراجعه کننده به مرکز خدمات ماساژ راما اسپا وابسته به انجمن طب سنتی ایران تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفت. نمونه گیری در سال 1391 و به شیوه تصادفی از میان مراجعین به مرکز انجام گرفت. بعد از انجام ماساژ بازتابی پا به مدت 6 هفته و هفته ای 2 جلسه یک ساعته توسط محقق میزان خستگی زنان با استفاده از پرسشنامه خستگی پایپر (1990) اندازه گیری شد. اطلاعات بعد از جمع آوری و وارد نمودن در نرم افزار آماری SPSS v17، توسط آمار توصیفی (جدول، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی(تی زوجی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: میانگین خستگی قبل از مداخله 78/1±79/4 و بعد از مداخله 27/1±27/3 بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (00/0=p). نتایج حاصل از حیطه های زیر مجموعه پرسشنامه (رفتاری، عاطفی، حسی، خلقی- شناختی) نیز در سطح 05/0p≤ در قبل و بعد از ماساژ تفاوت معنا�داری را نشان داد.

نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ماساژ بازتابی پا بر میزان خستگی زنان تأثیر دارد به گونه ای که میزان خستگی بعد از ماساژ، کمتر از قبل از ماساژ است، بنابراین این مداخله می تواند به عنوان یک اقدام پرستاری با هدف ارتقای سلامت و آرامش زنان، باعث کاهش و رفع خستگی شود.

واژه های کلیدی: ماساژ بازتابی پا، خستگی، زنان