مجله سلامت و مراقبت
دوره 25، شماره 2 - ( تابستان 1402 )
جلد 25 شماره 2 صفحات 120-105 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.IAU.ARDABIL.REC.1400.085
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Afrooz R, Soleimani T, Hatami J, Namvar Y. Health Promotion based on Media Literacy among the Educational Staff of Ardabil University of Medical Sciences:
A Mixed Study. JHC 2023; 25 (2) :105-120
URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-1487-fa.html
URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-1487-fa.html
افروز راشد، سلیمانی توران، حاتمی جواد، نامور یوسف. ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای در کارکنان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل: یک مطالعه آمیخته. مجله سلامت و مراقبت. 1402; 25 (2) :105-120
گروه علوم تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
چکیده: (449 مشاهده)
زمینه و هدف: سلامت به عنوان یک مسئله و بحث جهانی مطرح بوده و سازمان‌ها می‌کوشند تا سلامت کارکنان خود را بهبود بخشند. یکی از این راهکارها، تقویت شیوه کسب اطلاعات معتبر مربوط به سلامت از طریق رسانه‌های اجتماعی است. با توجه به اینکه، دانشگاه‌های علوم پزشکی باید بیشتر در زمینه ارتقای سلامت کارکنان خود کوشا باشند، مطالعه حاضر با هدف ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای در کارکنان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در سال 1401 انجام گرفت.
روش کار: این پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی به روش کمی- کیفی است. جامعه آماری در بخش کیفی، اساتید و مدیران دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بودند که با روش نمونهگیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب شدند و در بخش کمی، 234 نفر از کارکنان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بودند که با روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه تهیه شده با استفاده از نتایج بخش کیفی بود. برای تحلیل دادههای کیفی از روش گراندد تئوری به روش کدگذاری استراوس و کوربین و برای تحلیل دادههای کمی از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید.
یافته ها: در مرحله کیفی 8 مقوله اصلی و 44 مقوله فرعی شناسایی شد که در قالب مدل پارادایمیک شامل 6 بعد؛ شرایط علّی (خصوصیات فردی و بستر خانوادگی، شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی جامعه و ارزیابی نقّادانه محتوای رسانه)، شرایط زمینهای (زیرساختهای ارتقای سواد رسانهای)، پدیده محوری (ارتقای سواد رسانهای)، راهبردها و اقدامات (ایجاد محیط یادگیرنده و مشارکت کارکنان)، شرایط مداخلهگر (فقدان پذیرش رسانه‌های نوین در بین کارکنان) و در نهایت پیامدها (ارتقای سلامت عمومی) است. در مرحله کمّی برازش و توان پیشبینی مدل تایید شد. همه ابعاد در ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای معنیدار بودند و در نهایت عوامل ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای اولویتبندی گردیدند و بر این اساس مدل ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای اعتباریابی شد.
نتیجه گیری: بر اساس یافتههای پژوهش نتیجه گرفته میشود استقرار مدل ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل میتواند منجر به ارتقای سلامت عمومی برای کارکنان آموزشی دانشگاه گردد که نتایج آن بهبود شیوه زندگی و رفتارهای بهداشتی، افزایش قابلیت‌های سلامت فردی، ایجاد و گسترش خدمات سلامتی، استقرار عدالت اجتماعی و توانمندسازی افراد و ارتقای کیفیت و نحوه ارائه خدمات است.
روش کار: این پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی به روش کمی- کیفی است. جامعه آماری در بخش کیفی، اساتید و مدیران دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بودند که با روش نمونهگیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب شدند و در بخش کمی، 234 نفر از کارکنان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بودند که با روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه تهیه شده با استفاده از نتایج بخش کیفی بود. برای تحلیل دادههای کیفی از روش گراندد تئوری به روش کدگذاری استراوس و کوربین و برای تحلیل دادههای کمی از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید.
یافته ها: در مرحله کیفی 8 مقوله اصلی و 44 مقوله فرعی شناسایی شد که در قالب مدل پارادایمیک شامل 6 بعد؛ شرایط علّی (خصوصیات فردی و بستر خانوادگی، شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی جامعه و ارزیابی نقّادانه محتوای رسانه)، شرایط زمینهای (زیرساختهای ارتقای سواد رسانهای)، پدیده محوری (ارتقای سواد رسانهای)، راهبردها و اقدامات (ایجاد محیط یادگیرنده و مشارکت کارکنان)، شرایط مداخلهگر (فقدان پذیرش رسانه‌های نوین در بین کارکنان) و در نهایت پیامدها (ارتقای سلامت عمومی) است. در مرحله کمّی برازش و توان پیشبینی مدل تایید شد. همه ابعاد در ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای معنیدار بودند و در نهایت عوامل ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای اولویتبندی گردیدند و بر این اساس مدل ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای اعتباریابی شد.
نتیجه گیری: بر اساس یافتههای پژوهش نتیجه گرفته میشود استقرار مدل ارتقای سلامت مبتنی بر سواد رسانهای در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل میتواند منجر به ارتقای سلامت عمومی برای کارکنان آموزشی دانشگاه گردد که نتایج آن بهبود شیوه زندگی و رفتارهای بهداشتی، افزایش قابلیت‌های سلامت فردی، ایجاد و گسترش خدمات سلامتی، استقرار عدالت اجتماعی و توانمندسازی افراد و ارتقای کیفیت و نحوه ارائه خدمات است.
نوع مطالعه: مقاله اصیل |
موضوع مقاله:
مدیریت پرستاری
دریافت: 1402/4/16 | پذیرش: 1402/8/3 | انتشار: 1402/6/10
دریافت: 1402/4/16 | پذیرش: 1402/8/3 | انتشار: 1402/6/10
فهرست منابع
1. Park G, Kim DH, Shao C, Theiss LM, Smith B, Marques IC, et al. Organizational assessment of health literacy within an academic medical center. The American Journal of Surgery. 2023;225(1):129-30. [DOI:10.1016/j.amjsurg.2022.08.004] [PMID] []
2. Moharramzadeh A, Talebi B, Daneshvar Z. Health literacy strategies for human resources (qualitative study in iranian bank). Educational Strategy Medical Sciences. 2022;15(4):319-29 [Persian].
3. Lindert L, Kühn L, Kuper P, Choi KE. Organizational health literacy in the context of employee health: an expert-panel-guided scoping review protocol. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022;19(7):4381. [DOI:10.3390/ijerph19074381] [PMID] []
4. Turhan Z, Dilcen HY, Dolu İ. The mediating role of health literacy on the relationship between health care system distrust and vaccine hesitancy during covid-19 pandemic. Current Psychology. 2022;41(11):8147-56. [DOI:10.1007/s12144-021-02105-8] [PMID] []
5. Jahangiri Zarkani R, Hashemi S, Geranmayehpoor A. Investigating the relationship between media literacy and physical health literacy of citizens of bandar abbas. Journal of Culture-Communication studies. 2021;22(55):39-62 [Persian].
6. Gadian Anarmarzi F. The role of media literacy on women's health literacy in using virtual space. Shebak. 2019;10 (49):39-50 [Persian].
7. Motamedi M, Nasr Esfahani AH, Assadi A, Zamani BE. The media literacy training model for teachers (based on the foundation's data approach). Journal of curriculum studies. 2023;17(67):139-70 [Persian].
8. Raeisi Nafchi A, Danaei A, Zargar SM. Explaining the dimensions and components of media health literacy with a critical approach: a grounded theory. Payesh. 2020;19(2):197-203 [Persian]. [DOI:10.29252/payesh.19.2.197]
9. Khademnia R, Alavi Langaroodi SK, Zandavanian A, Hemati H. Investigating the relationship between media literacy and epistemological beliefs with technology acceptance of primary school teachers in Yazd. Information and Communication Technology in Educational Sciences. 2023;13(51):143-63 [Persian].
10. Wei L, Gong J, Xu J, Abidin NE, Apuke OD. Do social media literacy skills help in combating fake news spread? modelling the moderating role of social media literacy skills in the relationship between rational choice factors and fake news sharing behaviour. Telematics and Informatics. 2023;76:101910. [DOI:10.1016/j.tele.2022.101910]
11. Ghanbari A, Rahmatpour P, Khalili M, Mokhtari N. Health literacy and its relationship with cancer screening behaviors among the employees of guilan university of medical sciences. Journal of Health and Care. 2017;18(4):306-15 [Persian]. [DOI:10.5812/semj.58665]
12. Ghanbari A, Rahmatpour P, Khalili M, Barari F. The association between health literacy and health status among the staff of Guilan University of Medical Sciences. Health System Research. 2016;12(3):381-87 [Persian].
13. Moeini B, Rezapur-Shahkolai F, Barati M, Vesali-Monfared E, Parsamajd S, Ezzati Rastegar K. The level of health literacy of the health department employees, one of the social determinants of health: a descriptive-analytical, cross-sectional study. Health-Based Research. 2020;6(2):197-207 [Persian].
14. Salemi A, Khaniki H, Khosrowshahi HB, Hashemi S. The relationship between social media consumption by the users and media literacy (in the domain of tehran's health). Quarterly Journal of Interdisciplinary Studies in Communication and Media. 2021;4(12):5-36 [Persian].
15. Tabrizi M. Mediatization of everyday life and family health. New Media Studies. 2019;4(18):167-202 [Persian].
16. Farasatkhah M. Qualitative research method in social sciences with emphasis on "grounded theory". Tehran: Aghah Publication; 2016 [Persian].
17. Holsti OR. Content analysis for the social sciences and humanities. Reading. MA: Addison-Wesley (content analysis); 1969.
18. Azar A, Gholamzadeh R.A primer on partial least squares structural equations modeling (pls-sem). Tehran: Negahedanesh; 2019 [Persian].
19. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. Academic Press; 2013. [DOI:10.4324/9780203771587]
20. Chin WW. The partial least squares approach to structural equation modeling. Modern Methods for Business Research. 1998;295(2):295-336.
21. Hair Jr JF, Hult GT, Ringle CM, Sarstedt M. A primer on partial least squares structural equation modeling (pls-sem). Sage Publications; 2021. [DOI:10.1007/978-3-030-80519-7]
22. Habibi A, Jalalnia R. Partial least squares. Tehran: Naron; 2022 [Persian].
23. Hussain MS. Role of health literacy and motivational interviewing in building insight for self-management of diabetes mellitus. Middle East Journal of Family Medicine. 2020;7(10):130. [DOI:10.5742/MEWFM.2020.93762]
24. Farshid R, Bahrololumi Tabataba FS, Riahinia N. Comparing concepts of media literacy and computer literacy in web of science. New Media Studies. 2022;8(30):37-65 [Persian].
25. Robinson TN, Wilde ML, Navracruz LC, Haydel KF, Varady A. Effects of reducing children's television and video game use on aggressive behavior: a randomized controlled trial. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine. 2001;155(1):17-23. [DOI:10.1001/archpedi.155.1.17] [PMID]
26. Austin EW, Austin BW, Willoughby JF, Amram O, Domgaard S. How media literacy and science media literacy predicted the adoption of protective behaviors amidst the covid-19 pandemic. Journal of Health Communication. 2021;26 (4):239-52. [DOI:10.1080/10810730.2021.1899345] [PMID]
27. Mittelmark MB. Promoting social responsibility for health: health impact assessment and healthy public policy at the community level. Health Promotion International. 2001;16(3):269-74. [DOI:10.1093/heapro/16.3.269] [PMID]
28. Watson J, Platt S, editors. Researching health promotion. London: Routledge; 2000.
29. Aller TB, Fauth EB, Seedall RB. Mental health awareness and advocacy (mhaa) for youth: an evaluation of a college-based mental health literacy curriculum. Mental Health & Prevention. 2021;23:200-204. [DOI:10.1016/j.mhp.2021.200204]
30. Wei Y, Baxter A, Kutcher S. Establishment and validation of a mental health literacy measurement in canadian educators. Psychiatry Research. 2019;279:231-36. [DOI:10.1016/j.psychres.2019.03.009] [PMID]
31. Mozaferizade M. Communication and media in collective tool systems and collective opinion management. The 7th national conference and the 1st international conference on knowledge management. Tehran; 2015 [Persian].
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |