Ethics code: IR. ATU. REC.1403.024
Sheykhzadeh Souri R, Sharifi Daramadi P, Rezayi S, Farrokhi N. The Effectiveness of Reality Therapy-based Parenting Training on Irrational Beliefs, Psychological Flexibility, and Anger Control in Mothers of Children with Oppositional Defiant Disorder. JHC 2025; 27 (4) :357-370
URL:
http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-1664-fa.html
شیخزاده صوری رعنا، شریفی درآمدی پرویز، رضایی سعید، فرخی نورعلی. اثربخشی آموزش والدگری مبتنی بر واقعیت درمانی بر باورهای غیرمنطقی، انعطاف پذیری روانشناختی و مهار خشم در مادران کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای. مجله سلامت و مراقبت. 1404; 27 (4) :357-370
URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-1664-fa.html
گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده: (17 مشاهده)
زمینه و هدف: اختلال نافرمانی مقابله ای، الگوی مکرر و دائمی خلق خشمگین و تحریک پذیر، جر و بحث با دیگران، نافرمانی و یا کینه توزی است. وجود چنین کودکی برای اعضای خانواده به خصوص مادران، مشکلات فراوانی به همراه داشته و می تواند سلامت روان مادر را کاهش دهد. هدف از انجام این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش والدگری مبتنی بر واقعیت درمانی بر باورهای غیرمنطقی، انعطافپذیری روانشناختی و مهار خشم در مادران کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای بود.
روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی مادران با کودکان اختلال نافرمانی مقابله ای مراجعه کننده به مراکز روانشناسی و مدارس شهر تبریز در سال 1403 بود. از بین جامعه هدف، تعداد 20 مادر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. جهت تشخیص اختلال نافرمانی مقابله ای از مصاحبه بالینی بر اساس ملاکهای تشخیصی نسخه تجدیدنظر شده توسط روانشناس بالینی و سیاهه رفتاری کودک آخنباخ و رسکوالر (2001) استفاده شد. برای گروه آزمایش، آموزش والدگری مبتنی بر واقعیت درمانی در هشت جلسه 90 دقیقه ای ارائه شد و گروه کنترل، مداخله ای دریافت نکرد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های باورهای غیرمنطقی اهواز عبادی و معتمدین (1384)، انعطاف پذیری روانشناختی کاشدن و همکاران (2020) و خشم اسپیلبرگر (1999) استفاده گردید. دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS-24 و آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که آموزش والدگری مبتنی بر واقعیت درمانی در مقایسه با گروه کنترل موجب کاهش باورهای غیرمنطقی (0/001<p) ، افزایش انعطاف پذیری روانشناختی (0/001<p) و کاهش خشم (0/001<p) در مادران کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای شد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد که آموزش والدگری مبتنی بر واقعیت درمانی می تواند نگرشهای والدین نسبت به رفتارهای فرزندان خود را تغییر داده و از طریق کاهش باورهای غیرمنطقی و خشم و افزایش انعطاف پذیری روانشناختی، تعاملات مثبتتری میان آنها ایجاد کند.