مجله سلامت و مراقبت
دوره 27، شماره 1 - ( بهار 1404 )
جلد 27 شماره 1 صفحات 80-66 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.UMA.REC.1403.016
Clinical trials code: IRCT20240521061854N1
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Alaei Kalajahi M, Atadokht A, Porzoor P. Effectiveness of Computer-based Cognitive Rehabilitation on Positive and Negative Symptoms and Cognitive Flexibility in Patients with Schizophrenia. JHC 2025; 27 (1) :66-80
URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-1607-fa.html
URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-1607-fa.html
اعلائی کلجاهی مهدیس، عطادخت اکبر، پرزور پرویز. اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر علائم مثبت و منفی و انعطاف‌پذیری شناختی بیماران اسکیزوفرنی. مجله سلامت و مراقبت. 1404; 27 (1) :66-80
گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده: (113 مشاهده)
زمینه و هدف: اسکیزوفرنی یک اختلال پیچیده در سلامت روان بوده و با مجموعه‌ای از علائم مثبت و منفی و نارسایی‌های شناختی از قبیل نقص در انعطاف‌پذیری شناختی مشخص می‌شود که این موارد به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی و نتایج عملکردی بیماران تأثیر می‌گذارند. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر علائم مثبت و منفی و انعطاف‌پذیری شناختی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری، همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری را کلیه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بستری در مراکز درمان و توانبخشی بیماران مبتلا به اختلالات روانی شهر اردبیل تشکیل می‌داد. تعداد 30 نفر از این بیماران که با تشخیص روانپزشک و مصاحبه بالینی در این مراکز بستری بودند به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب گردیده و به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای ارزیابی شامل مقیاس علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنی و نسخه کامپیوتری آزمون استروپ ساده بود. برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه با استفاده از نرم‌افزار شناختی کاپیتان لاگ، طی 12 جلسه و به مدت 45 دقیقه برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر و نرم‌افزار SPSS-26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: بر اساس نتایج، توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر کاهش علائم مثبت و منفی بیماری و بهبود انعطاف پذیری شناختی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی تاثیر داشت (0/05> p). همچنین نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی نشان داد که تغییر نمرات علائم مثبت و منفی و انعطاف پذیری شناختی که در مرحله پس آزمون اتفاق افتاده بود، در مرحله پیگیری نیز حفظ شده بود.
نتیجه‌گیری: باتوجه به اثربخش بودن توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر علائم مثبت و منفی و انعطاف پذیری شناختی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، مداخلات مبتنی بر رایانه می‌توانند نقش حیاتی در استراتژی‌های درمانی جامع ایفا کرده و در نهایت به بهبود علائم بالینی و قابلیت‌های عملکردی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کمک کنند.
روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری، همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری را کلیه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بستری در مراکز درمان و توانبخشی بیماران مبتلا به اختلالات روانی شهر اردبیل تشکیل می‌داد. تعداد 30 نفر از این بیماران که با تشخیص روانپزشک و مصاحبه بالینی در این مراکز بستری بودند به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب گردیده و به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای ارزیابی شامل مقیاس علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنی و نسخه کامپیوتری آزمون استروپ ساده بود. برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه با استفاده از نرم‌افزار شناختی کاپیتان لاگ، طی 12 جلسه و به مدت 45 دقیقه برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر و نرم‌افزار SPSS-26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: بر اساس نتایج، توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر کاهش علائم مثبت و منفی بیماری و بهبود انعطاف پذیری شناختی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی تاثیر داشت (0/05> p). همچنین نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی نشان داد که تغییر نمرات علائم مثبت و منفی و انعطاف پذیری شناختی که در مرحله پس آزمون اتفاق افتاده بود، در مرحله پیگیری نیز حفظ شده بود.
نتیجه‌گیری: باتوجه به اثربخش بودن توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر علائم مثبت و منفی و انعطاف پذیری شناختی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، مداخلات مبتنی بر رایانه می‌توانند نقش حیاتی در استراتژی‌های درمانی جامع ایفا کرده و در نهایت به بهبود علائم بالینی و قابلیت‌های عملکردی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کمک کنند.
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
روان‌پرستاری
دریافت: 1403/9/20 | پذیرش: 1404/2/30 | انتشار: 1404/1/10
دریافت: 1403/9/20 | پذیرش: 1404/2/30 | انتشار: 1404/1/10
فهرست منابع
1. Vos T, Lim SS, Abbafati C, Abbas KM, Abbasi M, Abbasifard M, et al. Global burden of 369 diseases and injuries in 204 countries and territories, 1990-2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. The Lancet. 2020;396(10258):1204-22. [DOI:10.1016/S0140-6736(20)30925-9] [PMID]
2. Association AP. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed. DSM-5-TR ed. Washington, DC: American Psychiatric Publishing; 2022.
3. Swora E, Boberska M, Kulis E, Knoll N, Keller J, Luszczynska A. Physical activity, positive and negative symptoms of psychosis, and general psychopathology among people with psychotic disorders: a meta-analysis. Journal of Clinical Medicine. 2022;11(10):2719. [DOI:10.3390/jcm11102719] [PMID] []
4. Khakbaz H, Khanjani MS, Younesi SJ, Khodaie Ardakani MR, Safi MH, Hosseinzadeh S. Effectiveness of cognitive-behavioral therapy on the positive and negative psychotic symptoms and emotion regulation of patients with schizophrenia spectrum disorders. Archives of Rehabilitation. 2023;24(1):2-27. [DOI:10.32598/RJ.24.1.1450.3]
5. Kaar SJ, Natesan S, Mccutcheon R, Howes OD. Antipsychotics: mechanisms underlying clinical response and side-effects and novel treatment approaches based on pathophysiology. Neuropharmacology. 2020;172:107704. [DOI:10.1016/j.neuropharm.2019.107704] [PMID]
6. Oh SL, Vicnesh J, Ciaccio EJ, Yuvaraj R, Acharya UR. Deep convolutional neural network model for automated diagnosis of schizophrenia using EEG signals. Applied Sciences. 2019;9(14):2870. [DOI:10.3390/app9142870]
7. Cella M, Roberts S, Pillny M, Riehle M, O'donoghue B, Lyne J, et al. Psychosocial and behavioural interventions for the negative symptoms of schizophrenia: a systematic review of efficacy meta-analyses. The British Journal of Psychiatry. 2023;223(1):321-31. [DOI:10.1192/bjp.2023.21] [PMID] []
8. Dienel SJ, Lewis DA. Alterations in cortical interneurons and cognitive function in schizophrenia. Neurobiology of Disease. 2019;131:104208. [DOI:10.1016/j.nbd.2018.06.020] [PMID] []
9. McCutcheon RA, Keefe RS, McGuire PK. Cognitive impairment in schizophrenia: aetiology, pathophysiology, and treatment. Molecular Psychiatry. 2023;28(5):1902-18.
https://doi.org/10.1038/s41380-023-01984-6 [DOI:10.1038/s41380-023-01949-9] [PMID] []
10. Mihaljević-Peleš A, Bajs Janović M, Šagud M, Živković M, Janović Š, Jevtović S. Cognitive deficit in schizophrenia: an overview. Psychiatria Danubina. 2019;31(suppl 2):139-42.
11. Klaus F, Mitchell K, Liou SC, Eyler LT, Nguyen TT. Chemokine MCP1 is associated with cognitive flexibility in schizophrenia: a preliminary analysis. Journal of Psychiatric Research. 2021;138:139-45. [DOI:10.1016/j.jpsychires.2021.04.007] [PMID] []
12. Liu T, Hu L, Lv Y, Jin Y. Does perceived coolness promote tourists' participation in sports tourism? Social Behavior and Personality. 2024;52(1):1-12. [DOI:10.2224/sbp.]
13. Miles S, Howlett CA, Berryman C, Nedeljkovic M, Moseley GL, Phillipou A. Considerations for using the Wisconsin Card Sorting Test to assess cognitive flexibility. Behavior Research Methods. 2021;53(5):2083-91. [DOI:10.3758/s13428-021-01551-3] [PMID]
14. Huang J, Siu CT-S, Cheung H. Longitudinal relations among teacher-student closeness, cognitive flexibility, intrinsic reading motivation, and reading achievement. Early Childhood Research Quarterly. 2022;61:179-89. [DOI:10.1016/j.ecresq.2022.07.009]
15. Cartwright KB, Marshall TR, Huemer CM, Payne JB. Executive function in the classroom: cognitive flexibility supports reading fluency for typical readers and teacher-identified low-achieving readers. Research in Developmental Disabilities. 2019;88:42-52. [DOI:10.1016/j.ridd.2019.01.011] [PMID]
16. Park Y, Ammerman BA. For better or worse?: the role of cognitive flexibility in the association between nonsuicidal self-injury and suicide attempt. Journal of Psychiatric Research. 2023;158:157-64. [DOI:10.1016/j.jpsychires.2022.12.040] [PMID]
17. Najafi Gharehasani E, Yazdanbakhsh K, Moment K. Predicting vicarious post traumatic growth based on cognitive flexibility and cognitive reappraisal in nurses providing services to Kermanshah earthquake victims. Journal of Health and Care. 2020;22(1):17-24. [Persian] [DOI:10.29252/jhc.22.1.17]
18. Kalia V, Knauft K. Emotion regulation strategies modulate the effect of adverse childhood experiences on perceived chronic stress with implications for cognitive flexibility. PloS One. 2020;15(6):e0235412. [DOI:10.1371/journal.pone.0235412] [PMID] []
19. Atadokht A, Mohamadi G, Mohamadi I. The effectiveness of aerobic exercise training of positive and negative symptom of patients with schizopheernia. Journal of Health and Care. 2017;2(19):107-16. [Persian]
20. Matsuda Y, Makinodan M, Morimoto T, Kishimoto T. Neural changes following cognitive remediation therapy for schizophrenia. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2019;73(11):676-84. [DOI:10.1111/pcn.12912] [PMID]
21. Harvey PD, Bowie CR. Cognitive enhancement in schizophrenia: pharmacological and cognitive remediation approaches. Psychiatric Clinics of North America. 2012;35(3):683-98. [DOI:10.1016/j.psc.2012.06.008] [PMID] []
22. Zoupa E, Bogiatzidou O, Siokas V, Liampas I, Tzeferakos G, Mavreas V, et al. Cognitive rehabilitation in schizophrenia-associated cognitive impairment: a review. Neurology International. 2022;15(1):12-23. [DOI:10.3390/neurolint15010002] [PMID] []
23. Best MW, Milanovic M, Tran T, Leung P, Jackowich R, Gauvin S, et al. Motivation and engagement during cognitive training for schizophrenia spectrum disorders. Schizophrenia Research: Cognition. 2020;19:100151. [DOI:10.1016/j.scog.2019.100151] [PMID] []
24. Wykes T, Stringer D, Boadu J, Tinch-Taylor R, Csipke E, Cella M, et al. Cognitive remediation works but how should we provide it? an adaptive randomized controlled trial of delivery methods using a patient nominated recovery outcome in first-episode participants. Schizophrenia Bulletin. 2023;49(3):614-25. [DOI:10.1093/schbul/sbac214] [PMID] []
25. Tayeby F, Hamid N, Omidian M. Effectiveness of Captain Log cognitive rehabilitation software on auditory and spatial working memory among people with depressive symptoms. Journal of Cognitive Psychology. 2021;9(1):84-101. [Persian]
26. Jaiswal S, Saxena P, Chowdhury D, Abhishek P. Effectiveness of brief executive functions-based cognitive remediation in inpatient males with schizophrenia. Indian Journal of Social Psychiatry. 2020;36(1):87-90. [DOI:10.4103/ijsp.ijsp_23_19]
27. Gopi Y, Wilding E, Madan CR. Memory rehabilitation: restorative, specific knowledge acquisition, compensatory, and holistic approaches. Cognitive Processing. 2022;23(4):537-57. [DOI:10.1007/s10339-022-01099-w] [PMID] []
28. Bossert M, Westermann C, Schilling TM, Weisbrod M, Roesch-Ely D, Aschenbrenner S. Computer-assisted cognitive remediation in schizophrenia: efficacy of an individualized vs. generic exercise plan. Frontiers in Psychiatry. 2020;11:555052. [DOI:10.3389/fpsyt.2020.555052] [PMID] []
29. Tan S, Zhu X, Fan H, Tan Y, Yang F, Wang Z, et al. Who will benefit from computerized cognitive remediation therapy? evidence from a multisite randomized controlled study in schizophrenia. Psychological Medicine. 2020;50(10):1633-43. [DOI:10.1017/S0033291719001594] [PMID] []
30. Pourjaberi B, Shirkavand N, Ashoori J. The effectiveness of cognitive rehabilitation training on prospective memory and cognitive flexibility in individuals with depression. International Journal of Education and Cognitive Sciences. 2023;4(3):45-53.
31. Kay S. Positive and negative symdrome scale. (No Title). 1991.
32. Peralta V, Cuesta MJ. Psychometric properties of the positive and negative syndrome scale (PANSS) in schizophrenia. Psychiatry Research. 1994;53(1):31-40. [DOI:10.1016/0165-1781(94)90093-0] [PMID]
33. Periáñez JA, Lubrini G, García-Gutiérrez A, Ríos-Lago M. Construct validity of the stroop color-word test: influence of speed of visual search, verbal fluency, working memory, cognitive flexibility, and conflict monitoring. Archives of Clinical Neuropsychology. 2021;36(1):99-111. [DOI:10.1093/arclin/acaa034] [PMID]
34. Long E, Hill J, Luna B, Verhulst B, Clark D. Disruptive behavior disorders and indicators of disinhibition in adolescents: the BRIEF-SR, anti-saccade task, and D-KEFS color-word interference test. Journal of Adolescence. 2015;44:182-90. [DOI:10.1016/j.adolescence.2015.07.003] [PMID] []
35. Yousefi R, Soleimani M, Ghazanfariyanpoor S. Comparison between switching and creativity among bilingual and monolingual children. Archives of Rehabilitation. 2017;18(1):1-12. [Persian] [DOI:10.21859/jrehab-18011]
36. Niroomand M, Rezaei Dehnavi S, Etemadifar M. The effectiveness of captain log cognitive rehabilitation software on prospective and retrospective memory in people with multiple sclerosis. Research in Cognitive and Behavioral Sciences. 2021;10(2):177-88. [Persian]
37. Yazdanbakhsh K, Azarnia A. The effectiveness of cognitive rehabilitation on improving the cognitive abilities of the elderly. Iranian Journal of Ageing. 2023;18(1):32-45. [Persian] [DOI:10.32598/sija.2022.3258.1]
38. Yamanushi A, Shimada T, Koizumi A, Kobayashi M. Effect of computer-assisted cognitive remediation therapy on cognition among patients with schizophrenia: a pilot randomized controlled trial. Biomedicines. 2024;12(7):1498. [DOI:10.3390/biomedicines12071498] [PMID] []
39. Iwata K, Matsuda Y, Sato S, Furukawa S, Watanabe Y, Hatsuse N, et al. Efficacy of cognitive rehabilitation using computer software with individuals living with schizophrenia: a randomized controlled trial in Japan. Psychiatric Rehabilitation Journal. 2017;40(1):4. [DOI:10.1037/prj0000232] [PMID]
40. Johari S, Zare Neyestanak M, Foroozandeh E. The effectiveness of cognitive rehabilitation in regenerating parietal lobe injuries (episodic memory and shape resorption) in patients with schizophrenia. Journal of Modern Psychological Researches. 2025;17(67):55-66. [Persian]
41. Morimoto T, Matsuda Y, Matsuoka K, Yasuno F, Ikebuchi E, Kameda H, et al. Computer-assisted cognitive remediation therapy increases hippocampal volume in patients with schizophrenia: a randomized controlled trial. BMC Psychiatry. 2018;18:1-8. [DOI:10.1186/s12888-018-1667-1] [PMID] []
42. Fan F, Zou Y, Tan Y, Hong LE, Tan S. Computerized cognitive remediation therapy effects on resting state brain activity and cognition in schizophrenia. Scientific Reports. 2017;7(1):4758. [DOI:10.1038/s41598-017-04829-9] [PMID] []
43. Jung H, Jeong J-G, Cheong Y-S, Nam T-W, Kim J-H, Park C-H, et al. The effectiveness of computer-assisted cognitive rehabilitation and the degree of recovery in patients with traumatic brain injury and stroke. Journal of Clinical Medicine. 2021;10(24):5728. [DOI:10.3390/jcm10245728] [PMID] []
44. Altman RAE, Tan EJ, Rossell SL. Factors impacting access and engagement of cognitive remediation therapy for people with schizophrenia: a systematic review. The Canadian Journal of Psychiatry. 2023;68(3):139-51. [DOI:10.1177/07067437221129073] [PMID] []
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |